Bergama, mutfağıyla da iddialı

BTulum peyniri, zeytin ve zeytinyağı, çığırtması, köftesi, leblebisi ve daha pek çok lezzeti ile Bergama yemek tutkunları için bir cazibe merkezi

Sahip olduğu tarihi ve kültürel birikimiyle Bergama, Anadolu’nun en eski ve köklü uygarlıklarına ev sahipliği yapmış. İnsanlık tarihine kazandırdığı ilklerle; görülmesi, gezilmesi kısacası yaşanması gereken bir kent olan Bergama tüm bunların yanında dünya mutfak kültürüne de nice lezzetler kazandırmış. Burada, Bergama mutfağının olmazsa olmazlarını sizlere biraz olsun tanıtmaya çalışacağız ancak okumak yetmez, bir an önce tulumunun, köftesinin ve çığırtmasının tadına bakmak gerekir.
Bergama Tulumu: Bergama, klasik tulum peyniriyle meşhur. Lezzetine hayran bırakan bu peynirin tadı, Bakırçay Ovası’nın ve Kozak Yaylası’nın temiz ve oksijence zengin atmosferinde yetiştirilen inek ve koyunların sütünden geliyor. Bol tuzlu tadı ve sarı rengiyle diğer peynirlerden hemen ayırt edilen Bergama Tulumu, yaklaşık 6 aylık bir süreç sonunda tulumlarda bekletilerek harika bir ürüne dönüştürülüyor.
Zeytin ve Zeytinyağı: Ege Mutfağı’nın vazgeçilmez lezzeti olan zeytinyağı için adeta bir cennettir Bergama. Zeytinin anavatanıdır. Bergama’da üretilen zeytinyağları her evin mutfağını süsler. Bölgede zeytin ve zeytinyağı 3500 yıllık bir geçmişe sahiptir. Uygun ilkim şartlarında, temiz topraklarda, tamamen organik olarak yetişen zeytinler yüzyıllardır sofraları süsler. Bereket kaynağı zeytinyağından yapılan sabunlar da hem sağlıklı hem de doğal olması nedeniyle oldukça tercih edilir.
Bergama Köftesi: Adını ilçeden alan bu meşhur köfte, özel pişirme yöntemiyle damaklarda bambaşka bir tat bırakır. Yiyenlerin tekrar yemek istediği köfte, etlerin belli bir süre dinlendirilerek terbiye edilmesinin ardından, özel hazırlanmış çeşniyle odun ateşinde kızartılarak piyaz ve yoğurt eşliğinde yenir.
Bergama Çığırtması: Bergama’nın en tanınmış yemeklerinden olan çığırtma, özellikle yaz sofralarının baş tacı. Ege özellikle de Bergama Mutfağı’nın vazgeçilmezi zeytinyağında patlıcanların deyim yerindeyse çığırta çığırta kızartılması yemeğe adını vermiş. Yapımında özellikle kemer patlıcanların tercih edildiği çığırtma, domatesli ya da yoğurtla birlikte kahvaltılar da dahil olmak üzere her öğün severek tüketiliyor.
Bergama Leblebisi: Bergama’ya özgü, lezzetli ancak az bilinen Bergama Leblebisi, leblebilerin karanfille kavrulması ve dövülmüş sakızın sıcak leblebilerin üzerine dökülmesiyle yapılıyor. Görüntü itibariyle diğer leblebilerden farkı olmayan Bergama Leblebisi ancak ağıza atıldığında karanfil kokusu ve sakız tadıyla ağızlarda hoş sürprizler yaratır.
Bergama Çam Fıstığı: Türkiye’de yılda yaklaşık 1500 ton fıstık üretiminin yapıldığı fıstık çamları Bergama’ya yaklaşık 20 km uzaklıktaki Kozak Yaylası’ndan toplanıyor. Yaylada yaklaşık 10 milyon fıstık çamı her yıl bolca ürün veriyor. Yörenin önemli geçim kaynağı fıstık olmadan irmik helvası da, zeytinyağlı dolmalar da tatsızlaşır, anlamını kaybeder. Yenilebilir tohumların en değerlisi olan çamfıstığının anavatanı Kozak’ta yıllardır yetişen fıstık çamlarının kozalakları Ocak ile Mart ayları arasında toplanıp işlenerek yemeye hazır ahle getiriliyor. Boş kabukları kışın odun yerine yakıt olarak kullanılır.
Ramazan Helvası: Bergamalıların çocuklarından beri alışkın olduğu Ramazan Helvası yılda sadece bir ay, Bergama’da üretiliyor. İftar vaktinden önce helvacıların önünde uzun kuyruklar oluşturan Bergamalılar, helvayı alıp keyifle oruçlarını açar. Nişasta, un, su ve maya ile geceden hazırlanan hamur sabaha kadar kabarması için kazanda bekletiliyor ve sabahın erken saatlerinde de kızgın sıvı yağ içinde kızartılıyor. Kızartma işlemi biten bu halkalar demir bir çubuğa geçirildikten hemen sonra “havacıva” adı verilen yaprakların içinde yer aldığı kırmızı su ile renklendiriliyor. Helvaya kırmızı rengini veren de bu işlem. Bal kıvamında hazırlanan şerbetle tamamlanan eskinin ramazan helvası farklı bir lezzet arayanlar için bir vazgeçilmez.